Kraków - średniowieczna perła południa Polski

Kraków - dawna stolica Polski i jedno z najpiękniejszych miast Europy. Od wieków miasto to przyciąga turystów z całego świata swoją niezwykłą atmosferą, bogactwem zabytków i kulturowym dziedzictwem. Spacer po krakowskich uliczkach to jak podróż w czasie - od średniowiecza, przez renesans, aż po współczesność.

Historia królewskiego miasta

Kraków był stolicą Polski od 1038 do 1596 roku, a jego historia sięga IX wieku. To tutaj koronowano i pochowano większość polskich monarchów, a Wzgórze Wawelskie było centrum politycznym i kulturalnym państwa przez wiele stuleci.

W średniowieczu Kraków stał się ważnym ośrodkiem handlowym na trasie między Europą Wschodnią a Zachodnią. W XIV wieku król Kazimierz Wielki założył Akademię Krakowską (obecnie Uniwersytet Jagielloński) - drugi najstarszy uniwersytet w Europie Środkowej, co uczyniło miasto ważnym centrum nauki i kultury.

Najważniejsze zabytki Krakowa

Stare Miasto i Rynek Główny

Serce Krakowa stanowi Rynek Główny - największy średniowieczny plac w Europie. Otoczony historycznymi kamienicami, skupia wokół siebie najważniejsze zabytki:

• Sukiennice - renesansowa hala targowa z XIV wieku, gdzie kiedyś handlowano suknem, a dziś można zakupić tradycyjne polskie rękodzieło i pamiątki
• Kościół Mariacki z charakterystycznymi wieżami o różnej wysokości i słynnym ołtarzem Wita Stwosza
• Wieża Ratuszowa - pozostałość po XIV-wiecznym ratuszu
• Kościół św. Wojciecha - jeden z najstarszych kościołów w mieście

Co godzinę z wyższej wieży Kościoła Mariackiego rozbrzmiewa hejnał - melodia nagle urywana na pamiątkę legendy o hejnaliście, który został trafiony tatarską strzałą, gdy ostrzegał miasto przed najazdem.

Wzgórze Wawelskie

Dominujące nad miastem Wzgórze Wawelskie to symbol polskiej państwowości i kultury. Znajdują się tu:

• Zamek Królewski - dawna siedziba polskich monarchów z wspaniałymi komnatami, kolekcją arrasów i słynną kolekcją Lanckorońskich
• Katedra Wawelska - miejsce koronacji i pochówku polskich królów, z kaplicą Zygmuntowską uznawaną za najpiękniejsze dzieło renesansu poza Włochami
• Dzwon Zygmunta - największy historyczny dzwon w Polsce, który rozbrzmiewa tylko podczas najważniejszych uroczystości państwowych i kościelnych
• Smocza Jama - legendarna jaskinia, w której według podania mieszkał smok wawelski

Dzielnica Kazimierz

Na południe od Starego Miasta znajduje się dawna dzielnica żydowska Kazimierz, która do II wojny światowej tętniła życiem społeczności żydowskiej. Dziś to jedno z najmodniejszych miejsc w Krakowie, łączące historię z nowoczesnym klimatem bohemy.

Warto zobaczyć:

• Synagogę Starą - najstarszą zachowaną synagogę w Polsce
• Synagogę Remu z przyległym cmentarzem
• Ulicę Szeroką - centrum życia kulturalnego dzielnicy
• Plac Nowy z charakterystyczną rotundą, gdzie serwuje się słynne zapiekanki

Co roku w czerwcu odbywa się tu Festiwal Kultury Żydowskiej, jeden z największych tego typu festiwali na świecie.

Kraków współczesny

Kultura i sztuka

Kraków jest prawdziwą kulturalną stolicą Polski z dziesiątkami muzeów, galerii sztuki, teatrów i sal koncertowych. W 2000 roku miasto pełniło funkcję Europejskiej Stolicy Kultury, a w 2013 roku otrzymało tytuł Miasta Literatury UNESCO.

Najważniejsze instytucje kulturalne:

• Muzeum Narodowe z kilkoma oddziałami, w tym Galerią Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach
• MOCAK - Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie
• Muzeum Podziemia Rynku - nowoczesna ekspozycja archeologiczna pod płytą Rynku Głównego
• Fabryka Schindlera - muzeum prezentujące historię Krakowa podczas II wojny światowej

Kraków słynie również z licznych festiwali, w tym Festiwalu Misteria Paschalia (muzyka dawna), Festiwalu Muzyki Filmowej, Festiwalu Conrada (literatura) czy Miesiąca Fotografii.

Życie studenckie

Kraków to miasto akademickie z kilkunastoma uczelniami wyższymi i ponad 200 tysiącami studentów. Uniwersytet Jagielloński, założony w 1364 roku, jest najstarszą polską uczelnią i jednym z najstarszych uniwersytetów w Europie. Wśród jego absolwentów znajduje się m.in. Mikołaj Kopernik.

Obecność tak wielu młodych ludzi sprawia, że miasto tętni życiem - pełne jest kawiarni, klubów i wydarzeń kulturalnych. Dzielnica Stare Miasto szczególnie wieczorami pulsuje energią młodości.

Kulinarna strona Krakowa

Kraków to raj dla smakoszy. Tradycyjna kuchnia małopolska jest bogata w smaki i aromaty, a krakowskie restauracje oferują zarówno dania lokalne, jak i kuchnię z całego świata.

Krakowskie specjały, których trzeba spróbować:

• Obwarzanki krakowskie - chrupiące, posypane solą i makiem pieczywo w kształcie pierścienia, sprzedawane z charakterystycznych wózków na ulicach miasta
• Maczanka krakowska - kanapka z duszoną wieprzowiną i sosem
• Kiełbasa piaszczańska - tradycyjna kiełbasa z okolic Krakowa
• Zapiekanka z Kazimierza - długa bułka z pieczarkami, serem i dodatkami
• Kremówka papieska - kremowe ciastko, ulubiony deser papieża Jana Pawła II

Warto odwiedzić także jeden z tradycyjnych barów mlecznych - tanie restauracje samoobsługowe serwujące domowe posiłki, które przetrwały czasy komunizmu i nadal cieszą się ogromną popularnością.

Okolice Krakowa

Kraków to doskonała baza wypadowa do zwiedzania południowej Polski. W bliskiej odległości znajdują się miejsca, które warto odwiedzić:

• Wieliczka - zabytkowa kopalnia soli wpisana na listę UNESCO, z podziemnymi kaplicami, rzeźbami i jeziorami
• Ojcowski Park Narodowy - najmniejszy polski park narodowy z malowniczymi dolinami, jaskiniami i zamkami
• Auschwitz-Birkenau - były niemiecki obóz koncentracyjny, dziś Miejsce Pamięci i Muzeum
• Kalwaria Zebrzydowska - sanktuarium pasyjno-maryjne z zespołem architektonicznym wpisanym na listę UNESCO
• Tarnów - miasto z piękną renesansową starówką

Nieco dalej, ale wciąż w zasięgu jednodniowej wycieczki, znajdują się Tatry z popularnym kurortem Zakopane oraz malownicze Pieniny z przełomem Dunajca.

Praktyczne informacje

Jak poruszać się po Krakowie?

Kraków ma dobrze rozwiniętą sieć transportu publicznego, obejmującą tramwaje i autobusy. Bilety można kupić w automatach biletowych, kioskach lub przez aplikacje mobilne.

Stare Miasto najlepiej zwiedzać pieszo - większość zabytków znajduje się blisko siebie. Miasto jest również przyjazne rowerzystom, z systemem wypożyczalni rowerów Wavelo.

Kiedy przyjechać?

Kraków jest piękny o każdej porze roku, ale szczególnie urokliwy jest wiosną i wczesną jesienią, gdy pogoda sprzyja spacerom, a tłumy turystów są nieco mniejsze niż w szczycie sezonu letniego.

W grudniu warto odwiedzić słynny krakowski jarmark bożonarodzeniowy na Rynku Głównym, który stwarza magiczną atmosferę świąt.